НҰР-СҰЛТАН, 25 қаңтар – Sputnik. АҚШ Ресей шекарасына жақын орналасқан Норвегияда әскерін күшейтіп жатыр. Мұнда қаңтарда мыңға жуық теңіз жаяу әскері қоныстанды. Ал америкалық саясаткерлер мен генералдар Арктикадағы шиеленістің күшеюін жиі сөз етіп жатыр. Бірақ, сарапшылардың пікірінше, бұл шиеленісті тудырып жатқан да өздері, деп жазды РИА Новости.

Теңіз жаяу әскерлері ротация аясында Солтүстік Каролинадан Норвегияға қоныс аударды. Америкалықтар бірнеше жылдан бері осындай қулыққа барып жатыр: бір бөлімшені басқа бөлімшемен ауыстырып, АҚШ-тың әскери контингенті елден кеткен емес.

Теңіз жаяу әскерлерінің міндеті – Норвегия нұсқаушыларының жетекшілігімен Арктиканың қатал жағдайында ұрыс қимылдарын жүргізуді үйрену және НАТО-дағы әріптестерімен тығыз іс-әрекетті  пысықтау.

Ақпан айында америкалықтар, норвегиялықтар, сондай-ақ голландиялықтар мен британдықтар – барлығы он мыңға жуық жауынгер Joint Viking 2021 ауқымды маневрлеріне қатысады. Натолықтар әскердің үлкен қашықтықтарда жылдам орын ауыстыруын пысықтап, барлық деңгейде ақпарат алмасу әдістерін игереді және бірнеше бірлескен операция жүргізеді.

JointViking оқу-жаттығулары жыл сайын өтеді. Броньды техника, артиллерия, авиация, кемелер және суасты қайықтары орманды немесе таулы алқапта бірнеше жүздеген шаршы километр аумақта жоғары қарқынды соғыс жағдайын қалыптастырады.

Әскери сарапшы Александр Жилин РИА Новостиге берген сұхбатында АҚШ-тың әскери доктринасына сәйкес, олардың армиясы ең алдымен шетелде соғысуға дағдыланатанын айтты.

"Сондықтан, мемлекеттің саясаты америкалық әскери күш басқа елдерде үнемі жауынгерлік операциялар, барлау, аэродромдарды айнала ұшу, теңіз жолдарын айналып өтуді пысықтау мүмкін болатындай етіп құрылды", - деп түсіндірді ол.

Сарапшының айтуынша, Пентагон жағдайды әдейі шиеленістіріп отыр. Себебі, АҚШ пен НАТО Арктикадан дәмелі.

"Теңіз жаяу әскерінің оқу-жаттығулары қорғану емес, шабуылдау сипатында өтеді, - деп сенім білдірді Жилин. – Соның ішінде, Ресейге қарсы әрекеттер пысықталады. НАТО-ның Еуропадағы маневрлеріне тұтастай сипаттама берер болсақ, онда олар Мәскеу үшін шиеленіс аймақтарын құру бойынша ұйымдастырылатыны анық. Біздің әскер алаңсыз отыра бермейді, әрине. Әсіресе, Норвегияда болып жатқан оқиғаларға қатысты әрекет ету керек. Ешқандай дегбірсіздік жоқ, бірақ біз кез келген арандатушылыққа жол бермей, жағдайды толығымен бақылауды ұстау керекпіз".

"Валдай" аналитикалық клубының сарапшысы Артем Куреев америкалықтардың Аляскада Арктикадағы әскери әрекеттерді пысықтауға арналған инфрақұрылымы бар екенін айтты. Бірақ АҚШ сонда да оқу-жаттығуда Норвегияда өткізуді ұйғарып отыр.

"Бұл НАТО көшбасшылары ретінде оларға қажет. Норвегия – альянстың ең "аға" мүшесі. Осло Ресейді ықтимал қарсылас деп санайды. Алда-жалда қақтығыс бола қалса, Солтүстік Норвегия НАТО-ның басты плацдармына айналады", - деп санайды Куреев.

Вашингтонның Арктикаға берік орын теуіп, ол жақтан басқа мемлекеттерді ығыстырғысы келген ниетіне Әскери-теңіз күші мен Теңіз жаяу әскері корпусының жаңа Арктикалық стратегиясы дәлел. Бұл құжатта "арктикалық өңірге америкалықтардың әскери-теңіз араласуы болмаса, әлемге төнген Ресей мен Қытай қаупі азаймайды" деп жазылған.

АҚШ Әскери-теңіз күштерінің хатшысы Кеннет Брейтуэйт атап өткендей, Ресей жағалауына жақын акваторияны патрульдеу және "Мәскеудің Қиыр Солтүстікке шабуыл жасауына" жол бермеу мақсатында Пентагон тұрақты түрде Арктикада әскери кемелер мен сүңгуір қайықтарды орналастырады.

Мойындау керек, АҚШ Солтүстікке нық орналасып алды. Норвегия бұл мәселеде басты рөл ойнап отыр. Қыркүйек айында норвегиялық Тромсе портына Seawolf субмариналары қоныс тебетіні туралы хабарланды. Бұл сүңгуір қайықтар ресейлік суасты қайықтарының бағыттарын бақылауда ұстауға негізделген.

Пентагон Арктикадағы әуе күштерін нығайтуға шындап кірісті. Өткен жылы америкалық және норвегиялық әскери-әуе күштерінің ауқымды оқу-жаттығулары өтті. Алты B-52 Stratofortress стратегиялық бомбалаушылары Солтүстік полюстің үстімен ұшып өтіп, Норвегия әскери-әуе күштерінің жойғыштарымен бірге жаттығу жасады.